İnti Raymi Festivali

2,520 hit

Cuzco’ya sırası ile Lima, Pisac-Moray-Ollantaytambo’ı gördükten sonra geçtik. Gezimizin 4.günü tamamı ile “Inti Raymi” Festivaline ayrılmış durumda. Zaten tüm seyahatimizin tarihini de bugün Cuzco’da İnti Raymi Festivaline katılacak şekilde programlamıştık.

Peru’da her yıl 24 Haziran Kış Gündönümü Güneş yılının başlangıcı olarak kutlanıyor. Bugün kullandığımız takvime göre gündönümü 21 Haziran gününe denk gelmekte ancak İnka takvimine göre gündönümü 24 Haziran ve kutlamalar bu esas çerçevesinde 24 Haziran günü gerçekleşiyor. Güney Amerika‘nın en büyük tarihi açık hava gösterilerinden biri olan Inti Raymi, Peruluların büyük övünç kaynağı. Inti Raymi, Inkalıların güneşe tapınmalarının bir örneği ve Güneş Tanrısı Intı Tayta‘ya adanan bir Inti Raymi ayini. Tarihi Cuzco şehrindeki Inti Raymi kutlamaları 24 Haziran’da gerçekleşiyor. Törenler saat 09:00 gibi Cuzco’nun en önemli dini yapısı olan Qorikancha (El Sol Avenue) de başlıyor ve saat 10:30 gibi Cuzco’nun ana meydanı olan Hawqaypata’da devam ediyor.

Sonra bir ara veriliyor çünkü törenler 01:45 gibi şehrin dışında yer alan “Güneşin Evi” olarak bilinen, daha önceleri Inkalar tarafından askeri ve dini bir merkez olarak kullanılan Saqsaywaman (Chukipampa Explanada) harabelerinde devam ediyor.

İnkalar tarafından dini ve askeri amaçla kullanılan ve İnka’ların Cuzco civarındaki en etkileyici yerleşim bölgesi Saqsaywamán’da yapılan Inti Raymi Festivali kutlamaları Güzel Urubamba Nehri Vadisi ya da daha bilinen adıyla İnka’ların Kutsal Vadisi, başkent Cusco’ya yakın, Peru Antları’na yakın bir vadi. Özel jeografik ve iklimsel özellikleri dolayısıyla, İnkalar tarafından her dönemde çok önemsenmiş. İmparatorluğun doğal zenginliklerinin çıkartıldığı ve Peru’da mısır üretimiminin en fazla yapıldığı yerlerden biri olmuş hep.

Inkalar döneminde dinsel bir seramoni olan Inti Raymi Törenleri günümüzde teatral bir gösteri olarak gelenekleri ayakta tutmak için her yıl tekrarlanıyor. İspanyol’ların Peru’ya gelişi ile çok uzun bir süre yasak olan Festival son 50 yılda tekrar görkemli bir şekilde kutlanmaya başlanmış. Yaklaşık 500 sanatçı-aktör diyebileceğimiz kişi tarafından etkileyici kostümler ve bir kareografi içerisinde sergileniyor. İlk tören sabah erken saatte Güneş tapınağı Korikancha önünde yapılıyor, takiben ikinci tören Plaza de Armas’da yapılıyor. Esas tören ise öğleden sonra “Sacsayhuaman” harabelerinde yapılıyor. Sacsayhuaman harabelerindeki törene giriş için bilet gerekiyor. İyi bir yerden seyretmek için çok önceden iyi bir yerden bilet almanız lazım. Birçok kişi etraftaki tepelerden de seyretmeye çalışıyor ama iyi bir görüş olacağını söylemek mümkün değil.

Diğer iki tören alanındaki törenler ise ücretsiz ve biletsiz ama çok önceden gidip yer tutmanız lazım. Festival öncesinde yerel halk 3 gün özel bir oruç tutuyor. Bu süre boyunca özellikle ateş yakmıyor ve seksten uzak duruyorlar. 3 günlük orucun ardından 9 günlük bir kutlama gerçekleşir. Bu şartlar daha çok önceki dönemlerdeki Inca halkları için geçerli diyebiliriz. Şu anda bunlar herkes tarafından uygulanmıyor. Sacsayhuaman’daki törenin değişik aşamalarında; Kral geleneksel bir nutuk okur, mısırdan yapılan bir içki olan Aqha Güneş Tanrısına sunulur güneşten kutsanma istenir, geçmiş Inca

Krallarının masallarını anlatır, Pachamama (toprak ana)’nın doğurganlığı ve güneşin sıcaklığının devamı için bir Lama kurban edilir. Inka rahibi Tumi adı verilen özel bir bıçakla Lama’nın boğazını keser ve organlarını çıkartıp onlara bakarak gelecek yıl hakkında kehanette bulunur. Daha sonra oruç biter ve ateş yakılır. Eskilerde gerçekten yapılan bu kurban verme işlemi şu anda başka amaçla kesilen bir lamanın gerçek organları ile temsilen yapılmaktadır. Bu 3 tören alanındaki törenler neredeyse tüm günümüzü alıyor.

İnti Raymi ile tüm günü geçirdikten sonra yine Cuzco merkezdeyiz. Ceviche’li Pisco’lu bir yerel yemekten sonra gece yatmadan önce Cuzco merkezde dağılıyoruz.

Yarın tamamı ile Cuzco’dayız.