Halep

Hatırlatma: Bu notlar Suriye’nin içinde bulunduğu iç savaş öncesi yapılan 3 ziyaret sırasında yazılmıştır ve günümüz Suriye’sini yansıtmamaktadır.

Türk sınırlarına yaklaşık 60 km. mesafede bulunan Halep (Halep Arapça’da ve diğer bazı Sami dillerinde süt veren demek), aynı zamanda Suriye’nin ikinci büyük şehri. Lazkiye limanından 186 km. içeride ve deniz seviyesinden 379 m. yükseklikte bulunan Halep, tarihinin en eski dönemlerinden günümüze kadar gelebilmiş çok eski bir şehir. Metropol alanı ile birlikte nüfusunun 4 milyona yakın olduğu ifade edilmekte. Büyük bir bölümü Osmanlı döneminden kalan çarşı, pazar, han ve bedestenlerinin zenginliği ve çeşitliliği ancak İstanbul, Bursa ve Gaziantep ile karşılaştırılabilir.

Şehrin nüfus yapısındaki renklilikte yüzyılların tarihi ve kültürel birikimini yansıtmakta. Arapça’nın yanı sıra Halep çarşılarında Türkçe, Ermenice ve Fransızca hala kullanılan dillerden. Halep ünlü ve görkemli kalesinin dışında cami, medrese ve hamamları kadar büyük kiliseleri ile de tanınır. Tarih boyunca ürettiği ipeği ve sabunları ile haklı şöhreti olan Halep’in çevresinde bol miktarda yetişen fıstıklarla yapılmış tatlıları da çeşitlilik ve lezzet açısından çok kaliteli. Halep’in günümüzde koruma altına alınmaya çalışılan taş evleri büyük bir mimari zenginlik örneği sergilerler.

Kentte her keseye uygun çok sayıda otel bulunmakla birlikte batı standartlarında lüks otel sayısı kısıtlı. Lonely Planet tavsiyelerinden “Al-Gawaher” bir bütçe oteli olarak tavsiye edilebilir.

Vize zorunluluğu olmayan Suriye’ye Türkiye’den geçmenin farklı yolları var; Cilvegözü Sınır Kapısı ile Antakya otogarından otobüsler ile Halep’e geçebilirsiniz (5 YTL). Ya da taksi ile kişi başı 30 TL ye Halep’e ulaşabilirsiniz. Ulaşım sınır kapısındaki yoğunluğa bağlı olarak 2-5 saat sürebilir.

Halep’teki en önemli gezi ve ziyaret yerlerinden bazıları şunlar

Halep Kalesi

Şehirden 50 m. yükseklikteki doğal bir tepenin üstüne kurulmuş Halep Kalesi’nin yerinde, çok eskiden bir Hitit Tapınağının olduğu bilinmekte. Daha sonra bir Yunan Tapınağı’na çevrilen yapı, 10.yy’da Hamadani hanedanı döneminde Seyf Ed-Devle, tepeyi haçlı ordularına karşı stratejik bir kale olarak tahkim etmiş. Bugünkü Halep Kalesi, Selahaddin-i Eyyubi’nin oğlu Malik el Zahir Gazi döneminde şehrin merkezi olarak yeniden inşa edilmiş ve çevresi 20 m. derinliğinde bir hendekle güçlendirilmiş. Eskiden o hendeklerde timsahlar olduğu bile söyleniyor. Nitekim çokları kaleyi fethetmeye çalışmış da muvaffak olamamış. Kalenin yüksek surları ve su dolu hendekleri arasında can veren en önemli kişilerden biri Kutalmışoğlu Süleyman Şah’dır. Süleyman Şah’ın türbesi Halep kalesinin arka burcunun tam karşısında Seyyid Nesimî’nin türbesiyle aynı mekanda bulunuyor. Yıllara rağmen kale sapasağlam ayakta duruyor. Kalenin içi de adeta bir şehir gibi. Bir şehirde olması gereken her şey var; cami, hamam, medrese vs.. Ayrıca bir de zindanı var ki, içinde beş dakika durmamıza rağmen ruhumuza öyle bir sıkıntı ve korku verdi. Zindanın içinde bir de “kan kuyusu” vardı ki, idam edilenlerin kanları buraya akıtılıyormuş. Giriş kapısı, hendeğin üstüne açılıyor bir köprüyle karşıya bağlanmış. Yapı itibariyle Gaziantep Kalesine benzeyen kalenin aynı kişilerce yapılmış olduğundan söz edilmekte. Birkaç yıldan beri restorasyon çalışmaları devam eden kaleye özellikle yabancı turistler yoğun ilgi göstermekte. Kale giriş ücreti (150 SP / 1kişi – Öğrenci 10 SP)

Zekeriya a.s. Camii (Umeyyed Camii)

Şehrin en eski ve en ünlü camisi olan Umeyyed Cami Halep kent merkezinde ve caminin yapımına Emevi Halifesi El Velid Bin Abdülmelik tarafından başlanmış. Cami 715-717’de Halife Süleyman döneminde bitirilmiş daha sonra Memlüklüler ve Osmanlılar döneminde tamirler ve ekler yapılmış. İçerisinde Hz. Yahya’nın babası olan Hz. Zekeriya peygamberin türbesi de bulunmakta. Kesik başlar ise buradan Şama gitmiş (Zekeriya camii giriş: 10 SP /1 kişi).

Halep Kapalı Çarşısı (Souq El Medine)

Sokaklarının uzunlukları toplamının 10 km.den fazla olduğu söylenen çarşının büyük bir kısmı 15. yy’da yapılmış. Ortadoğu’daki en uzun çarşı niteliğinde olan bu çarşı, birbirini takip eden hanlardan oluşmakta.

Çarşı içindeki çok sayıda kervansaray günümüzde imalathane olarak kullanılıyor. Bu büyük çarşıda iş kollarına göre ayrılmış esnaflar genel olarak; turistik eşyalar ile baharat, halı-kilim, ip, giysi, dokuma, el işleri ve baharat satıyor. Kapalı Çarşı dışında Bab’ül Farac ve Tilel Çarşısı, Souk El Haldiyye (Tembel Kadınlar Çarşısı-Kolay Avrat Pazarı alışveriş yapmak için uygun mekanlardır.

Bimaristan (Tedavi Merkezi)

Memluk Valisi Argun Al Kamil tarafından akıl hastaları için yaptırılan Bimaristan, bir zamanlar su ve müzikle tedavinin etkin olarak kullanıldığı önemli bir tarihi sağlık merkezi olarak kullanılmaktaymış. Halep’teki ilginç eserler arasında yer alan bu mekan turistler tarafından da ilgiyle gezilmekte.

Aziziye (Azizieh) Mah. veya Cad.; Modern Halep’in en ünlü Caddelerinden biri yürünerekte gezilebilinir. Al-Rahman Mosque, Emevi Camii, Eski Akıl hastahanesi, Halep (Arkeoloji) Müzesi, Halep Tren İstasyonu (garı), Sadallah meydanı, Sinan Camii ve Ulu Cami diğer gezilmesi gereken yerler olarak sıralanabilir.

Cabar Kalesi (Qala’at Ja’abar)

Cabar Kalesi Halep’in 110 km Doğusunda Fırat Nehri üzerindeki Baraj’ın Doğu tarafındaki bir yarım adada güzel bir kale. Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Gazi’nin dedesi Süleyman Şah Caber Kalesinde Türk Mezarı olarak bilinen bir yerde gömülü bulunuyor. Türk Mezarının başında bir grup Türk askerinin nöbet bekliyor olması ve Suriye içinde Türk Bayrağının dalgalandığı bir mekan olması hasebiyle bizim için önem taşıyor. Fırat nehrinin kenarında kendisi için ayrılan yeni yerine taşınan Süleyman Şahın kabrini ziyaretiniz orada bulunan Türk askerlerini de sevindirir. Caber Kalesi baraj suları altında kalınca ona Fırat kenarında yeni bir yer tahsis edilmiş. Fırat’ın kenarı isabet olmuş çünkü, rivayete göre Süleyman Şah Urfa taraflarında bulunduğu sırada Fırat nehrini geçerken boğularak ölmüş ve cesedi Caber kalesine defnedilmiş.

HALEP – HAMA YOLU üzerinde görülmesi gereken yerler:

Ebla Antik Kenti (Tell Mardikh)

İdlib yerleşimime yakın ama özellikle Saraqib ile Ma’arrat Dibsah arası (Halep-Hama Yoluna çok yakın yolun Doğu tarafında) Halep şehrinin 40 km güneyinde yer alan, kökleri M.Ö. 2500 yıllarına dayanan dünyanın ilk iki dilli sözlüğü ve 17000 den fazla tabletin çıkarıldığı EBLA Antik Saray kalıntılarının gezilmesi.

Serjilla (Ölü Şehir-Dead Cities)

Ma’arat Al Numan yerleşimine yakın (Halep-Hama Yoluna biraz uzak, yolun batı tarafında)

Apemea (Afamya) Antik Kenti

Kalaat Moudik yerleşiminde. Hama Laskiye yoluna daha yakın yolun Kuzeyinde, yada Halep-Hama yolunun Batı tarafında, biraz uzakça) Hama’ya 55 km mesafede.

Halep Konaklama

Baron Oteli Ortadoğunun faaliyette olan en eski otelidir 1911 yılında yapılmış. Sıkı pazarlık ederek 1 double ve 1 single oda 50$’la anlaşabilirsiniz. Tarihi bir havası olan Otelde Charles Lindberg, Theodore Roosevelt, Agatha Christie, Arabistanlı Lawrence ve ulu önder Atatürk (102 nolu oda) kalmışlar. Zamanında bayağı tercih edilen bir otelmiş. Halep’te tarihi bir ortamda bulunmak istiyorsanız tavsiye ederiz. Odalar temiz ve düzenli. Barında keyifli sohbetler edebilirsiniz.

Diğer Suriye yazılarımızı da okuyun.