Mostar Gezi Rehberi

Mostar Gezi Rehberi

Mostar Saraybosna’ya 1,5 saat (120 km) uzaklıkta Bosna Hersek gezileri‘inin görülmesi gerekli şehirlerinden biri. 1993 yılında Sırp bombaları tarafından yıkılışı tüm dünya televizyonlarından naklen yayınlanan Stari Most (Mostar Köprüsü) ile ünlüdür. Saraybosna’dan Mostar’a gelirken ya da Dubrovnik’ten Mostar’a gelirken yol boyunca güzel nehir Neretva Nehri size eşlik eder. 500 yıldan fazla geçmişi olan Mostar’a 1453 yılında Dubrovnik’ten ziyaret olduğu kayıtlarda vardır. 20 evin her iki yakaya yayıldığı o tarihlerde de köprünün iki yakasında birer kule varmış ve içerisinde Mostari adı verilen kule bekçileri otururmuş. Köprü adını da bu bekçilerden almış. Osmanlı 1468 yılında önce Blaga’yı sonra da Mostarı almıştır.

Mostar’a Nasıl Gidilir?

Mostar’a ülkemizden direkt uçuş bulunmuyor bu nedenle en kolay ulaşım Saraybosnaya uçmak oradan otobüsle Mastar’a geçmek. THY‘nın Saraybosna’ya direkt uçuşları bulunuyor.

Mostar’a ne zaman gidilir?

Özellikle ilkbahar ve sonbahar ayları daha uygun olmakla birlikte tüm aylarda Mostar’a gidilebilir. Temmuz ve ağustos ayları sıcak, aralık-şubat arası soğuk olabilir gezmek için

Mostar Görülecek Yerler ile devam ediyoruz

Zincirden olan köprü yerine Osmanlı zamanında yeni bir köprü (ünlü Mostar Köprüsü) yapılmasına karar verilmiş ve bu iş için Sinan’ın öğrencilerinden Mimar Hayrettin’e görev verilmiştir. Bu tarihten sonra şehir hızla genişlemiş, yeni evler, ticarethaneler yapılmış ve 16. yy’da şehir altın çağını yaşamıştır. 17.yy’da yeni camiiler, mektepler, çeşmeler, hamamlar ve hanların yapılması ile Mostar artık büyük bir şehirdir. Bu yapıların çoğu hala şehirde bulunma ve Osmanlı’ya şahitlik etmektedir.

17.yy’da Osmanlı’nın zayıflaması sırasında ağırlaşan vergiler nedeni ile Sırbistan ve Karadağ Osmanlı’ya savaş açtı. 1 yıl sonra 1876’da Berlin Kongresinde Bosna Hersek Avusturya’ya bağlandı. Avrupa kültürü de Mostar ve Bosna’ya farklı bir boyut getirdi. Yeni tren yolu ve yollar yapıldı özellikle Mostar daha çok şehirle bağlantı kazandı. I. Dünya savaşı sonrası Avusturya İmparatorluğunun bölgedeki hakimiyeti de bitti ve Mostar zaman içerisinde Sırp, Hırvat, Sloven Krallığında ve sonra Yugoslavya İmparatorluğu yönetiminde yaşamına devam etti. Her milletin antifaşist duygularla katıldığı 2. Dünya Savaşı ile hoşnutsuzluklar hat safhaya ulaşmıştır.

“Seyahatin önündeki tek engel kapının eşiğidir” 

Bosna Atasözü

Neretva’nın sağ tarafındaki Partizan Şehitliği 1941-1945 arasında şehit olanlar için 1965 yılında yapılmıştır. Yeni zamanlar Mostar için yeni kötülükleri beraberinde getirmiştir. 1991 yılında patlak veren Yugoslavya iç savaşı 1992’de Bosna’ya sıçramıştır. Stratejik konumunun bedelini bu sırada Mostar ağır ödemiştir. Köprü dahil olmak üzere eski şehir tamamı ile harap olur neredeyse taş taş üstünde kalmaz. Bu tarihte pek çok Mostar’lı şehrini yada ülkesini terk etmek zorunda kalmıştır.

Bugün Mostar ve Bosna bu yaralarını sarmaya tekrar eski günlerine kavuşmaya çalışmakta ancak zenginlik farkı nedeni ile bu toparlanma bir Dubrovnik kadar kolay olamamakta. Daha az şiddetle yaşamakla birlikte aynı iç savaşı Hırvatistan (özellikle Dubrovnik) atlatmış görünüyor. Bosnalıların kalpleri o kadar sevgi ve hoşgörü ile dollu ki bir başka ülke olsa “bakın bize ne yaptılar” diye sergilerle, anıtlarla vs. bu savaşı tüm dünyanın gözüne sokar ve hatta Vietnam gibi bunu turistik bir malzeme olarak kullanır. Ancak burada bunda eser yok; “olur böyle şeyler herşey geçmişte kaldı” der gibi bir halleri var.

Mostar Köprüsü

Köprünün yeniden yapılışı

Yaraları sarmanın ve moralleri düzeltmenin ilk koşulu olabilecek şey; köprüyü tekrar ve aynısı olacak şekilde yapmaktır. Çünkü Mostarlı için o sadece bir köprü değil geçmişidir, kimliğidir. Yenilemeyen iyilik ruhu kötülüğü bir kez daha yenmek üzeredir. Türkiye’nin de desteği ve türk taş restorasyon uzmanlarının çalışması sonucu köprü eskisine birebir sadık kalınarak 2004 yılında açılmıştır. Evlilik öncesi Mostarlı gençlerin köprüden nehre atlama geleneği artık devam edebilecektir. 2005 yılında köprü ve eski şehir merkezi UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır.

Mostar’ın içi dar sokaklar ve çarşılardan oluşur. Saraybosna‘da olduğu gibi burada da kuyumcular, tabakçılar, ipekçiler, kılıççılar, saatçılar gibi sokaklar mevcutmuş ama günümüze bu yapı kalmamış.

Karagöz Bey Camii

Bosna ve Mostar’ın baş camiisidir. 1557 yılında yapılmıştır. Köprüyü geçince 200m ileride sağ kolda yer alır. Bu güzel camiinin içi Dubrovnik’li ustalar tarafından Dubrovnik’ten gönderilen malzemelerle yapılmıştır. Savaş öncesi fotoğraflarda çok görkemli olduğu görülen camiinin restorasyonuna henüz başlanamamıştır.

Koski Mehmet Paşa Camii

1617 yılında yapılan camii köprüden 100 m uzakta Nerevta’nın sol tarafında bulunur. Orjinal süsleme ve motiflerini 1992 yılına kadar korumuş fakat savaştan ağır yara alarak ayrılmıştır. Yapılan restorasyon sonrası camii orjinalinden uzak turistik bir iç görünüme kavuşmuştur.

Mostar Latin Kilisesi

1866 yılında yapılmıştır ve Neretva’nın sağında kalır. Sultan Abdulaziz bu kiliseye torak ve mal bağışlamıştır. Bu bilgi kilisenin giriş üst kısmında yazar. Yanında zengin kütüphaneli Frankisten Manastırı yer alır.

Eski Ortodoks Kilisesi

1834 yılında arklı dinlerin bir arada yaşamalarına destek için yaptırılmıştır. Neretva’nın solunda yer alır. 1993’de zarar görmüş 1996’da restore edilmiştir. Bu kilisenin yakınında daha büyük bir Ortodoks kilisesi bulunmaytaymış ancak savaşta 1992 yazında tamamen yıkılmış.

Sinagog

Yahudilerin Mostar’a yerleşimi ve Sinagog’un yapılmasıyla çok dinlilik tamamlanmış ve Mostar Kudüs’e benzemeye başlamıştır. 1889 yılında kurulan Hersek’in tek avra’sı 1952 yılında Kuklacılık Tiyatrosunun kullanımına verilmiş. Sinagog binası Mostar’ın Bırankovac mahallesinde bulunuyor ve aynı amaçla kullanılıyor.

Saat Kulesi

Neretva’nın sol tarafındaki Bıraçe Bayata sokağında yer alıyor. 1636 yılından önce yaptırıldığı bilinmektedir. Evliya Çelebi bu kulenin sesinin 3 saatlik yürüme mesafesinden duyulduğunu yazılarında yazmıştır. Son savaşta zarar görmüş 1999’da restore edilmiştir.

Mostar’da Osmanlı’ya ait birçok ev vardır; Kaytaz evi, Biskeviç Köşkü, Muslibeyzade Evi bunlardan en önemlileridir ve ziyarete açıktır. Buraları gezerek Osmanlı’nın Mostar’daki günlük yaşamı hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.

“Olmazsa olmaz” yapılacak bir iş köprünün üstünde ve altında birer fotoğraf çektirmektir. Köprünün hemen sağından aşağıya inen bir yol var orayı takip ederseniz köprü ayağına inersiniz. Eğer mevsim uygunsa mutlaka Mostar Köprüsü altında soğuk ve güzel Neretva Nehrine girmenizi öneririz. Büyük bir hatıra olacak bu deneyim sırasında suyun her zaman soğuk olduğunu ve akıntının çok güçlü olduğunu belirtmeliyiz.

Mostar Gezilecek Yerler, Mostar Görülecek Yerler gidilir gibi tüm sorularınızın cevabını bu yazımızda vermeye çalıştık.

Diğer Bosna Hersek yazılarımız için tıklayın.