Moğolistan Yemekleri
Moğolistan Yemekleri
Moğolistan mutfağı, Orta Asya’nın diğer mutfaklarında olduğu gibi et ve süt ürünlerine dayalı bir mutfaktır. Bu nedenle, Moğolistan’da Türk mutfağına da aşina olan kişilerin tanıdık gelebilecek yemekler bulabilecekleri söylenebilir.
Buuz
Üzerinde farklı motifler bulunan ve birçok farklı yöntem kullanılarak sarılan, içine et ve sebze de konulabilinen mantı benzeri bir yemektir. Moğolistan’da buuz yapmayan lokanta, kafe ve ev yoktur diyebiliriz. Buuz ayrıca milli bayramlarda tüketilen ana yemeklerdende bir tanesidir. Kuzu eti, soğan, tuz ve diğer baharatlarla karıştırılıp küçük yuvarlak yufkalar içine sarılıp mantı benzeri şekle getirildikten sonra buharda pişirilmektedir.
Tsuivan
Herhangi bir Moğol’a hangi yemeği sevdiğini sorarsanız çoğu kesinlikle Tsuivan‘ı sevdiğini söyler. Bu aslen Güney Asya ülkelerindendir. Ancak Moğol Tsuivan’ı lezzet ve içerik bakımından farklıdır. Kesinlikle daha az sebze ve daha fazla et içerir. Çoğu zaman önce etler ve sebzeler kızartılır, ardından un ilave edilerek 10-15 dakika kadar buharda pişirilir ve karıştırılarak servise hazır hale getirilir.
Khuushuur
Etin buuz gibi baharatlarla karıştırılarak hamur içine sarılıp düz hale getirilmiş ve yağda pişirilmiş olanına khuushuur (Huushuur) denmektedir. Khuushuur bayramlarda, törenlerde, meydanlarda, pikniklerde tüketilen en yaygın yemek türüdür. Moğolistan’ın milli bayramı Naadam da her yerde khuushuur yiyen insanlar görmeniz mümkün olup, sadece khuushuur servisi yapan meydan dolusu çadırları gördüğünüzde Moğolistan’da Khuushuur yememenizin imkansız olduğunu görürsünüz.
Khorkhog
Keçi etinin kapaklı demir tencere içerisinde kapalı bir şekilde pişirilmesiyle yapılan bir moğol yemeği olarak özetlenebilir. Khorkhog yapılırken demir tencerenin içerisindeki keçi etine, ayrıca odun ateşinde ısıtılarak kızartılan taş ve sebzeler aşamalı olarak yerleştirilir. Ardından tencerenin ağzı hava almayacak şekilde kapatılır. Az miktarda su eklendiğinde Khorkhog sulu ve yumuşak olur. Hava almadan pişen keçi etinin insan vücuduna faydalı besin değeri yüksek olduğundan pikniklerde en yaygın olarak yapılan yemeklerden birisidir.
Bantan
Burada listelenen yiyecekler arasında Bantan yapımı en kolay ama en lezzetli olanıdır. Malzemeler için soğan ve et genellikle küçük parçalar halinde doğranır ve su kaynadıktan sonra en son un eklenir. Ayrıca havuç ve yumurta da eklendiğinde daha lezzetli olur. Yerel halkın çoğu, akşamdan kalma olanlar için en iyi çarelerden biri olduğunu söyler. Ayrıca Bantan, anne sütü dışındaki besinleri yemeye başlayan bebeklere mutlaka verilir.
Boodog
Boodog, keçi veya yer sincabı etinin kendi derisi içerisine yerleştirildikten sonra açık ateşte pişirilerek yapılan bir moğol yemeğidir. Bu yemeği daha çok, şehirden uzakta piknik yapan erkekler pişirmektedir. Et, kızgın taş ve sebzeyle birlikte deri içerisine konularak ateşte pişirilmektedir. Boodog’un keçi eti ile yapılan versiyonunun tadı mükemmel olup, kalabalık gruplar ve aileler için ideal bir yemetir.
Kelle
Pişirilmiş koyun kellesi Moğolların en saygın yemeklerinden bir tanesidir. Koyun kellesi, kellenin derisi yakılarak çok iyi bir şekilde temizlendikten sonra kapalı tencerede kaynatılıp sebzeyle birlikte ikram edilir. Koyun kellesi besin değeri yüksek ve yorgunluk halinde vücuda faydalı olduğundan Moğollar tüketmeyi çok severler. Moğol et yemeklerini özel yapan şey steplerde temiz ot yiyen hayvanların organik etidir. Göçebe hayatı ve kültürünün en büyük avantajlarından birisi hiç şüphesiz, doğal temiz otlarla beslenen hayvan eti ve sütünün halen tüketiliyor olmasıdır ki yemekler de o yüzden çok lezzetlidir.
Kurutulmuş Et Suyu Çorbası
Kurutulmuş et (Borts) Cengiz Han’ın ordu yemeği olmakla meşhurdur. Askerler seferlerde yanında götürürken az alan kaplamasından ötürü kurutulmuş et vazgeçilmez sefer yemeği olarak tercih edilmiştir. Dana etinin küçük parçalarla kesilerek kır güneşi ve rüzgarı altında suyunun dışarıya akıtılmadan kurutulması tekniği Moğollar tarafından binlerce yıllık göçebe hayatında hiç terk edilmemiş ve sürekli kullanılmıştır.
Kurutulmuş et, neredeyse toz haline gelinceye kadar dövülerek yemek eti yerine suya katılarak tüketilmektedir. Kurutulmuş et suyu çorbası Moğolistan’ın başkenti Ulan Bator’daki pek çok lokantada servis edilmekte olup besin değeri yüksek ve protein bakımından zengindir. Bu çorba genellikle pişirilmiş hamurun yanında yeşil soğanla birlikte ikram edilir.
Aırag (Kımız)
Airag özel yapılmış deriler içerisinde fermante edilerek yapılan temiz ve doğal bir içecektir. Moğolistan köylerinde at sürüsü olan her aile Airag (kımız) yaparak misafirlerine ikram eder.
Moğolistan usulü sütlü çay (Suutei Tsai)
Moğolistan’da sütlü çay kurutulmuş etli, pişirilmiş etli, sarı bulgur ve pirinçli gibi çok çeşitli yapılır. Kaynatma yöntemi ve reçetesi de birbirinden farklıdır. Moğolistan’a gittiğinizde farklı çeşit sütlü çaylardan mutlaka denemenizi tavsiye ediyoruz.
Moğol Vodkası
Moğolistan’da alkollü içecek arayışındaysanız Çin ve Kore biralarını hemen her yerde bulabilirsiniz. Moğolistan’da birçok yerde Kore marketleri var zaten. Ülkeye özgü bir şeyler denemek isterseniz ise Moğolistan Votkası tam size göre. Yine de denerken dikkatli olmakta fayda var Oldukça sert bir içki olduğu biliniyor.