Neden İstanbul’da Kuzey Işıklarını göremiyoruz?
Bu gezi için ana hedefimiz muhtemelen Kuzey Işıklarını görmek ve çok çok büyük bir ihtimalle, neredeyse %99 göreceğiz. Dünyada Kuzey Işığını görebileceğimiz daha uygun bir yer ve zaman yok. Kuzey Işığı Gözlem İstasyonu da bu nedenle burada.
Önce Biraz Kuzey Işığı Açıklaması Yapalım;
Kuzey ışıkları tamamen bir doğal bir olay olup ne zaman, nerede, ne şekilde, ne kadar süre ile ortaya çıkacağı tahmin edilebiliyor ama asla tam olarak bilinemiyor. Belki de bu güzel olayı bu kadar gizemli yapan da budur. Biz Kuzey Işıkları’nı görebilmek için en önemli şartlar doğru ay ve doğru lokasyon. Ancak doğru ayda orada olmanız Kuzey Işıklarını görmenizi garanti etmiyor. Diğer şartlarda açık yağışsız bir hava, bulutsuz bir gökyüzü ve ortamın tam karanlık olması. Tüm bunlar bir araya gelince görme şansınız iyice artıyor.
Kuzey Işıkları konusunu da biraz açarsak diğer isimleri ile Kutup Işıkları ya da Kutup Aurorası, Kutup bölgelerinde gökyüzünde görülen, yeryüzünün manyetik alanı ile Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların etkileşimi sonucu ortaya çıkan doğal ışımalar. Kuzey enlemlerde bu etki Aurora Borealis ya da Kuzey Işıkları olarak adlandırılır. Buradan da anlaşılacağı gibi bu ışıkları görebilmeniz için öncelikle bu manyetik etkileşimin olması gerekiyor.Buna ilave bir bilgi olarak bu ışımalar ortalama 5 günlük periyotlar şeklinde beliriyor yani görme şansınızı artırmak için bölgede minimum 5 gün kalmanız tavsiye ediliyor.
Kp faktörü nedir?
Kuzey Işıkları için KP indeks denilen bir olay var; jeomanyetik aktivite (fırtına) ölçeğini gösteren sayı sistemi denilebilir. Kp-index 0 ile 9 arasında değerlerle gösteriliyor. 0 değeri çok az, 9 değeri ise çok güçlü bir jeomanyetik aktivite olduğunu gösterir. Aurora tahminleri bu KP indeksler baz alınarak yapılıyor.
Mesela o günkü Kp indeksi 2 ise ancak yukarıdaki haritada Kp2 çizgisinin kuzeyinde görülebiliyor ışıklar. Yukarıdaki haritada gördüğünüz gibi bizim bulunacağımız enlem kp1’de yani aktivite 1 olduğunda dahi Kuzey Işıkları görülebiliyor.
Kp faktörü için 3 gün sonrasına tahmin yapılabiliyor. Kp faktörünü ve ihtimali öğrenmek için tıklayın
Kuzey ışıklarını Türkiye’den neden izleyemiyoruz?
Neden mutlaka Kutuplara yakın biryere gitmek zorundayız
Güneş rüzgarıyla Dünya’ya ulaşan elektronlardan birisini ele alalım. Normal olarak Dünya’ya ulaştığında onun çekim alanına girip yüzeye erişmesi beklenirken bu elektrona farklı bir şey oluyor. Dünya’nın manyetik alanıyla karşılaşıyor.
Böyle olsa güzel olmaz mıydı?
Dünya’nın bir manyetik alanı var ve bu manyetik alan sanki bir kalkan gibi Güneş rüzgarının doğrudan bize ulaşmasını engelliyor. Çünkü yüklü parçacıklar hareket halindeyken manyetik alanla karşılaşırlarsa yön değiştirirler.
Bu manyetik alanın yapısına bir bakalım. Dünya’nın çevresindeki manyetik alan çizgileri bir mıknatısınki gibi bir manyetik kutuptan diğerine uzanır. Manyetik alan çizgileri manyetik alanın yönünü gösterir ve çizgiler birbirine yaklaştığı bölgelerde manyetik alan daha kuvvetlidir.
Uzaydan Dünya’ya ulaşan yüklü bir parçacık bu alan çizgilerine ulaştığında hem hızına hem de manyetik alanın yönüne dik bir kuvvetin etkisiyle manyetik alan çizgilerinin etrafında dönmeye zorlanır. Sanki bu çizgilere takılmış gibi düşünebiliriz. Manyetik alan yönünde parçacık serbestçe hareket edebilir, dolayısıyla manyetik alan bu parçacıkları yakaladığında, çizgiler boyunca spiral çizerek yol almaya başlarlar. Bu şekilde Dünya’nın atmosferine kutuplara yakın bölgelerde girerler.
Tromso
Umuyoruz ki kuzey ışıklarını hep birlikte defalarca göreceğiz ?